-
1 praw|o
Ⅰ n 1. sgt (ogół przepisów) law- prawo nowożytne modern law- prawo polskie/francuskie Polish/French law- reguły a. normy prawa legal norms a. principles- rządy prawa the rule of law- zgodnie z prawem in accordance with a. according to the law- zgodnie z polskim prawem under Polish law- zgodnie z duchem i literą prawa in accordance with the spirit and the letter of the law- wbrew prawu against the law, contrary to the law- stosować się do przepisów prawa to abide by a. obey the law- złamać prawo to break the law- być niezgodnym z prawem a. wbrew prawu to be against the law- uznać przerywanie ciąży za niezgodne z prawem to criminalize abortion- działać w granicach prawa/niezgodnie z prawem to operate within/outside the law- stać ponad prawem to be above the law- wejść w konflikt z prawem to fall foul of a. to come into conflict with the law- wyjąć kogoś spod prawa Hist. to outlaw sb- człowiek wyjęty spod prawa Hist. an outlaw- w imieniu prawa in the name of the law- w obliczu prawa in the eyes of the law- nieznajomość prawa nie zwalnia od odpowiedzialności ignorance of the law is no excuse a. defence, ignorance is no defence- prawo drakońskie Hist. Draconian law2. (norma prawna, ustawa) law; (zapisana) statute- zbiór praw a legal code a. code of laws- system praw a system of law, a legal system- uchwalać a. stanowić prawa to enact a. make laws- uchwalić prawo to pass a. adopt a law- uchylić prawo to revoke a. rescind a law książk.- prawo o spółdzielczości/środkach masowego przekazu a law on the cooperative movement/on the mass media- nowe prawo wchodzi w życie a. obowiązuje od 1 maja the new law comes into effect on a. applies as of 1 May- prawo o stowarzyszeniach wygasa a. traci moc 31 grudnia the law on association lapses on a. as of 31 December3. sgt (nauka) law- wydział prawa a law faculty- student/studentka prawa a law student- studiować prawo to study a. read law- ukończyć prawo to graduate in law4. (uprawnienie) right (do czegoś to sth); entitlement książk. (do czegoś to sth); eligibility U (do czegoś for sth)- prawa człowieka/zwierząt human/animal rights- działacz/kampania na rzecz obrony praw zwierząt an animal rights activist/campaign- prawa kobiet women’s rights- prawa publiczne/obywatelskie public/civil rights- prawa małżeńskie/rodzicielskie marital/parental rights- prawa i obowiązki obywatela civil rights and duties- prawo własności proprietorship, ownership- prawa spadkowe inheritance rights- prawa miejskie a (town/city) charter- nadać/odebrać prawa miejskie to grant/revoke a town/city charter- uczestniczyć w zebraniu bez prawa głosu to take part in a meeting without the right to vote- prawo pierwszeństwa przejazdu the right of way- równe prawa equal rights- prawo do emerytury pension rights- prawo do pracy/do strajku the right to work/to strike- mieć prawo do corocznego urlopu/do emerytury to be entitled to annual leave/to a retirement pension- mieć prawa do książki to have a. hold the copyright on a. in a. for a book- mieć prawo do ekranizacji powieści to own the film rights to a novel- mieć prawo coś zrobić to have the right a. to be entitled to do sth- ona nie ma prawa tak cię traktować she has no right to treat you like that- masz pełne prawo odmówić you have every right to refuse- kto ci dał prawo mnie krytykować? what gives a. who gave you the right to criticize me?- rościć/zastrzec sobie prawo do czegoś to claim/reserve the right to sth- nabyć/utracić prawo do czegoś to gain a. acquire/lose the right to sth- zrzec się prawa do czegoś to relinquish a. renounce one’s right to sth książk.- przyznać komuś prawo do czegoś to grant sb the right to sth- odmówić komuś prawa do czegoś to deny sb the right to sth- pozbawić kogoś prawa wykonywania zawodu to deprive sb of the right to practise their profession, to ban sb from practising a profession- upominać się o swoje prawa a. dochodzić swoich praw to demand a. claim one’s rights- jakim prawem? by what right?- jakim prawem wtrącasz się w moje sprawy? who gave you the right to interfere in my affairs?- wszelkie prawa zastrzeżone all rights reserved- wywiad publikowany na prawach wyłączności an exclusive interview- na równych prawach on equal terms- ona jest tu na prawach domownika she’s treated here as one of the family- prawo łaski the prerogative of mercy- skorzystać z prawa łaski to pardon, to be pardoned5. Aut. prawo jazdy driving licence GB; driver’s license US- zdawać/zdać egzamin na prawo jazdy to take/pass one’s driving test- chodzić na kurs prawa jazdy to take driving lessons6. (zasada, prawidłowość) law, principle- prawa naturalne/ekonomiczne/społeczne natural/economic/social laws- prawa fizyczne/natury the laws of physics/nature- odkryć/sformułować prawo to formulate a law a. principle- podlegać prawom materii/przyrody to be subject to the laws of matter/natureⅡ adv. 1. na a. w prawo (w prawą stronę) to the right; (po prawej stronie) on a. to the right- na prawo od budynku jest sad to the right of the building there’s an orchard- na prawo jest a. widzicie ratusz to a. on your right is a. you can see the town hall- iść/skręcić w prawo a. na prawo to go/turn right- skręć w pierwszą (ulicę) w prawo take the first (street to the) right- na prawo patrz! Wojsk. eyes right!- szastał pieniędzmi na prawo i lewo he was spending money right, left and centre pot.- w prawo i w lewo (na wszystkie sposoby) in every possible way2. pot. (w polityce) pójść na prawo to veer to the right- zwrot na prawo a turn to the right- być na prawo od kogoś to be to the right of sb- być na prawo od centrum to be right of centreⅢ z prawa pot. (po prawej stronie) from the right- z prawa rozciągały się pola to the right, there were fields- z prawa i z lewa from all sidesⅣ prawo- w wyrazach złożonych 1. (odnoszący się do strony) right- 2. (dotyczący prawa) law-- □ prawa kardynalne Hist. cardinal laws- prawo administracyjne administrative law- prawo autorskie copyright law- prawo biogenetyczne recapitulation theory; Biol. palingenesis- prawo bliższości Hist., Prawo (the right of) primogeniture- prawo budowlane building code- prawo chełmińskie Hist., Prawo Chełm Law (a charter defining terms under which Polish towns were incorporated, modelled on the Magdeburg Law)- prawo ciążenia Newtona Fiz. Newton’s law of gravitation- prawo cywilne civil law- prawo doraźne Prawo summary justice- prawo finansowe a. skarbowe revenue law- prawo handlowe commercial a. trade law- prawo kanoniczne a. kościelne canon a. church a. ecclesiastical law- prawo karne Prawo criminal law- prawo karne wykonawcze penal law- prawo karne skarbowe penal revenue law- prawo lokalowe housing law- prawo łowieckie game laws- miasto na prawie magdeburskim a town chartered according to the Magdeburg law- prawo mennicze Hist. minting rights- prawo międzynarodowe international law- prawo Murphy’ego Murphy’s a. Sod’s pot., żart. Law- prawo obywatelstwa right of citizenship- prawo państwowe constitutional law- prawo Parkinsona Parkinson’s law- prawo pracy labour legislation, employment legislation- prawo prasowe press legislation- prawo probiercze assay law- prawo procesowe adjective a. procedural law- prawo rodzinne family law- prawo rzymskie Roman law- prawo wartości Ekon. the law of value- prawo wojenne law of war- prawo wyborcze electoral a. election law- bierne prawo wyborcze eligibility to stand for election, right to be elected- czynne prawo wyborcze voting rights, suffrage, franchise- powszechne prawo wyborcze universal suffrage a. a universal franchise- prawo wyborcze dla kobiet women’s suffrage- prawo zwyczajowe common law, custom- albo w prawo, albo w lewo you can’t have your cake and eat itThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > praw|o
-
2 system
m (G systemu) 1. (uporządkowany układ) system- system informacji miejskiej a municipal information system- system wartości a system of values2. (zasady organizacji) system- system zarządzania przedsiębiorstwem a company management system- system dwuzmianowy/trójzmianowy a two-shift/three-shift system (of work)3. (zbiór twierdzeń) system- system religijny/filozoficzny/etyczny a religious/a philosophical/an ethical system4. Polit., Prawo system- system polityczny the political system- system feudalny/kapitalistyczny/komunistyczny/totalitarny the feudal/capitalist/Communist/totalitarian system- □ system binarny a. dwójkowy binary system- system dziesiętny Mat. decimal system- system ekologiczny Ekol. ecosystem- system energetyczny Techn. power system- system gospodarczy Ekon. economic system- system nakładczy Ekon. cottage industry- system nerwowy Anat. nervous system- system operacyjny Komput. operating system- system parlamentarno-gabinetowy Polit. parliamentary cabinet system- system penitencjarny Prawo penitentiary system- system prezydencki Polit. presidential system- system przedstawicielski Polit. representational system- system satelitarny Telekom. satellite system- system tonalny Muz. tonal system- system wodny Geog. water system- system wokaliczny Jęz. vowel system- system wyborczy Polit. electoral system- proporcjonalny/większościowy system wyborczy the proportional/majority electoral system- systemy liczbowe Mat. numeral systems■ wybudować magazyn/basen systemem gospodarczym pot. to build a storehouse/swimming pool by oneself a. under one’s own steam* * ** * *mi1. system; system ekonomiczny/filozoficzny/prawny/społeczny economic/philosophical/legal/social system; system polityczny political system, régime; system wierzeń system of beliefs; system komputerowy/operacyjny komp. computer/operating system; system dwójkowy/dziesiętny mat., komp. the binary/decimal system; system metryczny miern. the metrical system; system odwadniający roln., techn. drainage system; system rozpoznawania mowy komp. speech recognition system; globalny system lokalizacji techn. global positioning system, GPS; administrator systemu komp. system administrator; pot. admin.2. (= metoda, plan, sposób) system, method, plan; system pucharowy sport knock-out system l. principle; system ratalny handl. installment plan; pracować według systemu work methodically.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > system
-
3 przedawni|ć
pf — przedawni|ać impf Ⅰ vt to apply the statute of limitations to [zbrodnie, roszczenia] Ⅱ przedawnić się — przedawniać się 1. Prawo [przestępstwo, roszczenia] to fall under the statute of limitations- przestępstwo kradzieży przedawnia się po trzech latach theft comes under a three-year statute of limitations- prawo do zasiłku przedawnia się po upływie roku there is a one-year time limit for applying for benefits2. (zdezaktualizować się) [pojęcie, problem, wartości] to become obsolete; [wiadomości] to become outdatedThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przedawni|ć
-
4 nienaruszaln|y
adj. [prawo, granice, zasady] inviolable; [przysięga, zaufanie, wartości] sacredThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nienaruszaln|y
-
5 przedawni|ony
Ⅰ pp ⇒ przedawnić Ⅱ adj. 1. Prawo [sprawa] time-barred; [roszczenia] stale; [dług] statute-barred 2. (nieaktualny) [fakty, gazeta] outdated; [wartości, obyczaje] obsoleteThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przedawni|ony
-
6 spad|ek
m (G spadku) 1. (góry, terenu) slope, gradient- spadek wodny Geog. river gradient2. (cen, dochodów) decrease; (temperatury, ciśnienia, napięcia) drop; (popularności, wartości) fall 3. (upadek) fall 4. Prawo (spuścizna) inheritance, legacy- spadek po kimś an inheritance from sb- otrzymać a. dostać spadek to come into an inheritance- otrzymać a. dostać coś w spadku to inherit sth- zostawić komuś spadek to leave sb a legacy a. bequest- zapisać komuś coś w spadku to leave sb sth in one’s will- zrzec się spadku to refuse a. turn down a legacy- rościć sobie prawa do spadku to claim an inheritance5. przen. legacy- dzisiejsze kłopoty gospodarcze to spadek po komunizmie the present economic trouble is a legacy of Communism6. Literat. (kadencja) cadenceThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > spad|ek
-
7 zyskać
zyskiwać (-uję) < zyskać> (-am) (na L) verdienen, profitieren (von D); fig gewinnen (an D); przyjaciół, sympatię, zaufanie gewinnen; sławę, popularność erlangen zyskiwać na czasie Zeit gewinnen;zyskiwać na wartości an Wert gewinnen;jego szczerość zyskała mu sympatię seine Ehrlichkeit brachte ihm Sympathie ein;zyskiwać prawo obywatelstwa fig sich einbürgern -
8 zyskiwać
zyskiwać (-uję) < zyskać> (-am) (na L) verdienen, profitieren (von D); fig gewinnen (an D); przyjaciół, sympatię, zaufanie gewinnen; sławę, popularność erlangen zyskiwać na czasie Zeit gewinnen;zyskiwać na wartości an Wert gewinnen;jego szczerość zyskała mu sympatię seine Ehrlichkeit brachte ihm Sympathie ein;zyskiwać prawo obywatelstwa fig sich einbürgern
См. также в других словарях:
wartość — ż V, DCMs. wartośćści; lm MD. wartośćści 1. «to, ile coś jest warte pod względem materialnym; cecha jakiejś rzeczy dająca się wyrazić równoważnikiem pieniężnym lub innym środkiem płatniczym; cena» Wartość domu, majątku. Wartość produkcji. Wartość … Słownik języka polskiego
obrażać — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, obrażaćam, obrażaća, obrażaćają, obrażaćany {{/stl 8}}– obrazić {{/stl 13}}{{stl 8}}dk VIIb, obrażaćażę, obrażaćzi, obrażaćaź, obrażaćażony {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}}… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
Constitutional references to God — Several national constitutions make reference to God, most often in the preamble. Such invocationes or nominationes dei are found notably in several European constitutional traditions (reflecting the strong position of established churches in… … Wikipedia
akcja — ż I, DCMs. akcjacji; lm D. akcjacji (akcjacyj) 1. «zorganizowane działanie zmierzające do osiągnięcia jakiegoś celu» Planowa akcja. Akcja masowa, społeczna. Akcja propagandowa, wyborcza. Akcja żniwna. Akcja wzajemnej pomocy, ochrony zdrowia.… … Słownik języka polskiego
praca — ż II, DCMs. pracacy; lm D. prac 1. «świadoma, celowa działalność człowieka zmierzająca do wytworzenia określonych dóbr materialnych lub kulturalnych, będąca podstawą i warunkiem istnienia i rozwoju społeczeństwa; wykonywany zawód, zajęcie,… … Słownik języka polskiego
równać — ndk I, równaćam, równaćasz, równaćają, równaćaj, równaćał, równaćany 1. «czynić równym, gładkim, płaskim, prostym, wygładzać, prostować; wyrównywać, niwelować» Równać powierzchnię czegoś. Równać plac, teren pod budowę. Równać pagórki, wzgórza. ◊… … Słownik języka polskiego
abandon — m IV, D. u, Ms. abandonnie, blm mors. «zrzeczenie się przez ubezpieczonego na rzecz instytucji ubezpieczającej statku lub ładunku, który stracił na wartości wskutek wypadku, z prawem otrzymania całkowitego odszkodowania» Prawo abandonu. Zgłosić… … Słownik języka polskiego
handlowy — handlowywi «odnoszący się do handlu jako obrotu towarów polegającego na kupnie sprzedaży; kupiecki» Attaché, przedstawiciel, radca handlowy. Bank, dom handlowy; placówka, spółka handlowa; przedsiębiorstwo handlowe. Interesy, obroty, operacje,… … Słownik języka polskiego
zyskać — dk I, zyskaćam, zyskaćasz, zyskaćają, zyskaćaj, zyskaćał, zyskaćany zyskiwać ndk VIIIb, zyskaćkuję, zyskaćkujesz, zyskaćkuj, zyskaćiwał, zyskaćiwany 1. «osiągnąć z czegoś zysk, korzyść, otrzymać coś w zysku; zarobić, skorzystać» Zyskać na jakiejś … Słownik języka polskiego
negować — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk Ia, negowaćguję, negowaćguje, negowaćany {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} przeczyć, zaprzeczać, nie uznawać, odmawiać czemuś prawdziwości, słuszności; podważać, podawać w wątpliwość :… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
szesnastka — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż Ib, CMc. szesnastkatce; lm D. szesnastkatek {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} kombinacja cyfr (16, XVI itp.) oznaczająca liczbę szesnaście : {{/stl 7}}{{stl 10}}Tarcza szkolna z… … Langenscheidt Polski wyjaśnień